Waarom zijn wij geen fan van grootschalige industriële glastuinbouw?
Omdat die ten koste gaat van enorme oppervlaktes aan open ruimte in landelijk gebied. Zo dreigen we net datgene te verliezen wat ons dorp zo aantrekkelijk maakt: open ruimte, natuur, een rijkdom aan planten en dieren, plaatsen waar je als wandelaar en fietser nog vrij kan ademen en tot rust komen.
Is die schaalvergroting dan niet noodzakelijk om te kunnen overleven?
Uit diverse studies blijkt dat tomatenteelt, zelfs op gigantische oppervlaktes, nauwelijks rendabel is, tenzij men gebruik maakt van een gasgestookte warmtekrachtkoppelingscentrale (WKK). De warmte die men zo opwekt, dient voor het kweken van de groenten, maar daarbij wordt ook een enorm overschot aan elektriciteit geproduceerd. Die kan men dan doorverkopen. Dat is de voornaamste bron van inkomsten. Eigenlijk bouwt men dus vooral enorme elektriciteitscentrales in agrarisch gebied.
Het gevolg is een prijzenoorlog, een prijzenoorlog die nu reeds voor ecologische ravage en sociale uitbuiting heeft gezorgd . Door oneerlijke concurrentie is Kleinschalige landbouw, Ecologische landbouw, etc… onmogelijk.
Een WKK-centrale levert toch groene stroom?
Helaas niet. Er wordt met gas gestookt. Dat is een fossiele brandstof. Echt groen kan je die stroom dus niet noemen. Die megaserres zijn verantwoordelijk voor een enorme toename van de CO2-uitstoot in onze gemeente.
De CO2 die vrijkomt wordt eerst gezuiverd en dan in de serre gebruikt om de planten sneller te laten groeien…
Dat klopt. Een gedeelte van die CO2 wordt inderdaad door de planten opgenomen. Tot de planten zijn uitgebloeid en de tomaten opgegeten. Dan komt al die CO2 weer vrij. Binnen de paar weken dus. CO2 die veilig onder de grond zat (in de vorm van gas) maar door deze industriële serreteelt nu in de atmosfeer terecht komt.
1 ha tomaten neemt 7x meer CO2 op dan 1 ha bos…
Dat is wat het gemeentebestuur zegt. Maar op het moment dat die planten zijn uitgebloeid en de tomaten opgegeten komt al die CO2 (uit aardgas) weer vrij. Binnen de paar weken dus. Een bos kan die CO2 honderden jaren vasthouden.
Is landbouwgrond geschikt voor elektriciteitsproductie?
Dat kan perfect. Landbouwgrond is goedkoper dan industriegrond. Daardoor kan je goedkoper elektriciteit produceren in landbouwgebied. Het gevolg is: een jacht op landbouwgrond voor industriële doeleinden. Veel van de grote glastuinbouwbedrijven die in onze gemeente actief zijn hebben zakelijke banden met buitenlandse bedrijven die enkel in die goedkope energieopwekking geïnteresseerd zijn. Dat maakt het voor andere kleinschalige en duurzame landbouwers (die geen warmtekrachtcentrale willen bouwen in open veld) bijna onmogelijk om nog aan betaalbare landbouwgrond te geraken.
Hoort zo’n serrecomplex niet eerder thuis in een industriegebied?
Dat zou perfect kunnen. De planten groeien niet in volle grond, maar in plantbakkken op een bodem van plastic substraatmatten en beton. Daarom heet dit soort grootschalige glastuinbouw ook ‘niet-grondgebonden’.
Je kan toch geen serres bouwen in industriegebied?
Toch wel. In Roeselare bijvoorbeeld zijn ze volop aan het bewijzen dat het kan: glastuinbouw in industriegebied. Meer nog: men bouwt er serres bovenop de gebouwen van de plaatselijke veiling. De korte keten op z’n best. Agrotopia, zo heet het project. Een mooi voorbeeld van innovatief durven denken.
Was de gemeente geen voorstander van ontharding?
Jawel. Net daarom is het vreemd dat men inwoners oproept (of verplicht) om de verharding van hun tuin of oprit ongedaan te maken, maar tegelijk toelaat dat in het landelijk deel van de gemeente landbouwgrond met 10 hectaren tegelijk wordt verhard.
Worden er niet teveel tomaten geproduceerd?
De meest recente cijfers van het Instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek tonen aan dat er in de tomatenteelt in ons land een jaarlijks overschot is van meer dan 5000 ton. Die worden allemaal vernietigd. De verwachting is dat die overproductie nog gaat stijgen.
Worden die tomaten lokaal verkocht?
Jammer genoeg niet. De meeste van de tomaten zijn bedoeld voor de export. Tegelijk worden er ook ingevoerd o.a. uit Spanje. Invoer van buitenlandse tomaten in 2017 = 88.000 ton. Export van Belgische tomaten naar het buitenland in datzelfde jaar = 220.000 ton. Allemaal grotendeels met vrachtwagens. Weinig duurzaam dus.