Uitdagingen
Een van de uitdagingen in ons energievraagstuk is naast voldoende (groene)energie opwekken, de stabiliteit van het energienetwerk garanderen :
Onze elektriciteitsbehoefte loopt niet gelijk met productie van bijvoorbeeld zon en windenergie. Er zijn pieken en dalen in groene stroomproductie en pieken en dalen in gebruik. Dat valt allemaal helaas niet samen wat voor problemen zorgt op het elektriciteitsnet.
Gascentrales kunnen een oplossing bieden. Generatoren zijn gemakkelijk op en af te zetten om pieken en dalen op te vangen.
Het grote nadeel is uiteraard dat gas fossiele koolstof de atmosfeer instuurt, wat een ramp is voor het klimaat . Maar er is nog een nadeel. Energie opwekken met gas gebeurt met een generator. Een soort dynamo op een verbrandingsmotor en dat is niet efficiënt. Minderd dan 45% van de potentiële energie wordt omgezet in elektriciteit . De rest gaat verloren in warmte.
Het idee van een WKK (warmtekrachtkoppeling) is om die restwarmte nuttig aan te wenden. Het is beter om elektriciteit en warmte samen te produceren dan apart. In plaats van één grote installatie, kunnen verschillende installaties geplaatst worden waar warmte nodig is.
De voorwaarde is natuurlijk dat de warmte nuttig gebruikt wordt.
Wat is nuttig ?
De vraag is dus: is het nuttig wkk te gebruiken om tomaten te kweken, of zijn er betere toepassingen te bedenken.
Tomaten kan je ook zonder verwarmde serres, al is die productie dan stevig minder, en onmogelijk in de winter.
Laat ons een voorbeeld nemen om in te schatten hoeveel energie een serre gebruikt. Een serre, bv die toma power wil bouwen, heeft een jaarlijkse Warmtevraag van 19 063 000 kwh en een elektriciteitsvraag voor oa verlichting van 450 000 kwh.
De jaarlijkse energie die nodig is om de serre te verwarmen is dus bijna 20 miljoen kwh ofwel 2 miljoen m3 gas ( 1m3 gas is ongeveer 10kwh energie) voor het kweken van 2.762 ton tomaten
1 kg tomaat = 1,4 kg CO2 uitstoot
Omgerekend naar CO2 uitstoot dat is 3864 ton CO2 voor 2762 ton tomaten. Meer Co2 dan tomaat dus!! ( 0,198 kg CO2 per kWh)
Let op, dit gaat enkel over de warmtevraag van de tomaten, niet over de energie die nodig is voor de elektriciteitsproductie.
1 kg tomaat vraagt 7 kwh energie
Eén kg tomaat in een verwarmde serre vraagt gemiddeld 7 kwh energie wat overeen komt met een uitstoot van 1,386 kg CO2 . Dat is een gemiddelde. In de winter is veel meer warmte nodig dan in de zomer en zal 1 kg tomaat eerder 10 kwh energie vragen. Dat komt overeen met een microgolf oven 10 uur lang laten aanstaan of 100 liter water aan de kook brengen. ( een volledig bad aan de kook brengen)
(Tomaat neemt een deel c02 tijdelijk op, maar slaat die niet op. De Co2 komt onmiddellijk weer vrij na consumptie of vernietiging )
Zijn tomaten het waard om heel het jaar door te kweken.
Is er een nuttiger gebruik voor de wkk warmte te vinden?
De serre gebruikt ongeveer evenveel gas als de helft van de Boechoutse bevolking die hun huis met gas verwarmt.
Alternatief
Wat als we die wkk zouden gebruiken om huizen te verwarmen. In huizen kan je buffervaten gebruiken zodat gemakkelijker kan ingespeeld worden op piek en dalmomenten, en (centrale)buffervaten kunnen ook bijkomend opgewarmd worden met zonnecollectoren. Via een warmtenet in Boechout zou de restwarmte van een wkk veel nuttiger gebruikt worden dan voor tomaten.
Een bijkomend probleem met serres is dat men in de eerste plaats kijkt naar de warmtebehoefte van de tomaten. Er wordt wel gebruik gemaakt van warmtebuffers om zoveel mogelijk op momenten dat stroom nodig is (en de prijzen het hoogst ) energie op te wekken, maar het is nog maar de vraag of deze buffers voldoende helpen. Vorig jaar zijn windturbines uitgezet omdat de productie te hoog was, gascentrales bleven leveren.
In serres wordt soms met dakramen open verwarmt, omdat er elektriciteit nodig is, maar geen warmte.
Vanaf 2023 stopt de vlaamse regering met het toekennen van subsidies aan WKKs in tuinbouw. Met een jaarlijkse kostenplaat van 400 000 € voor gas is daarmee tomatenteelt niet meer houdbaar
https://vilt.be/nl/nieuws/glastuinbouw-bezorgd-en-verontwaardigd-over-klimaatakkoord
Een nieuwe serre in Boechout met wkk en een co2 uitstoot van 3864 Ton per jaar enkel voor verwarming zou dan ook absurd zijn, zeker als we ook voor onze voedselbevoorrading van gas afhankelijk worden.